• 15 czerwiec 2016 00:00
DZIERZKOWICE WSPÓŁCZEŚNIE
Szanowni Państwo!!!
Bardzo intensywnie ostatnimi dniami myślałem co mam Państwu w tym moim wystąpieniu zaprezentować. Nie jestem historykiem, więc niezwykle ciężko było by mi wygłosić referat historyczny, zwłaszcza po wystąpieniu tak zacnych prelegentów. Postanowiłem więc spróbować zaciekawić Państwa opowiadaniem o Dzierzkowicach, o gminie w której mieszkam od urodzenia, w której przyszło mi także przez lata pracować, a obecnie kierować nią piastując zaszczytną funkcję Wójta. W tym opowiadaniu szczególny nacisk chcę położyć na okres ostatniego dziesięciolecia, od czerwca 2006 roku, kiedy to obchodziliśmy po raz pierwszy umownie przyjęty jubileusz 680-lecia Dzierzkowic.

Czas jak państwo wiecie mija bardzo szybko, a tempo życia wydaje mi się z roku na rok wzrastać. W tym pędzie często umyka nam to co dzieje się dookoła, szybko akceptujemy zmiany i zapominamy jak, kiedy i za czyją sprawą się one dokonywały. Dopiero chwila refleksji, zestawienie pewnych danych i obrazów pozwala nam dokonać szerszej oceny minionych lat. Opowiadanie to będzie z pewnością subiektywne, nacechowane moimi emocjami, ale nie mogę tego uniknąć, gdyż w Urzędzie Gminy Dzierzkowice pracuję od 2000 roku i miałem okazję na własne oczy pewne procesy obserwować, w wielu uczestniczyć czy wręcz je inicjować.

Uroczystości jubileuszu 680-lecia, jakie miały miejsce w 2006 roku zostawiły nam po sobie wiele wrażeń kulturalnych i artystycznych mimo niezbyt sprzyjającej aury. Po raz pierwszy wtedy nasi mieszkańcy mogli u siebie obejrzeć koncert zespołów TURNIOKI  i STONEHENGE na dużej profesjonalnej scenie. Ale wtedy też został ufundowany sztandar gminy, który dzisiaj towarzyszy nam w większości uroczystości patriotycznych i zawsze w obradach Rady Gminy Dzierzkowice. W ramach projektu współpracy gościliśmy w trakcie tych obchodów delegację z Miasta Kolky, naszego ukraińskiego partnera projektu w ramach programu współpracy Polska Białoruś Ukraina. Mieliśmy nadzieję, że uda nam się spotkać także przy okazji dzisiejszych uroczystości, z przykrością przyjęliśmy jednak informację, że sprawy osobiste nie pozwolą merowi miasta panu Aleksandrowi Palinkowicz być dzisiaj z nami. Kilka fotografii niech przypomni nam tamte minione wydarzenia.

Najbardziej zmiany jakie zaszły w ostatnich 10-ciu latach widać obserwując miejscowości Dzierzkowice-Rynek i Terpentyna. Wszystko zaczęło się w 2008 roku od pomysłu zagospodarowania przestrzeni publicznej w centrum gminy. Duże prawdopodobieństwo realizacji takiego projektu pojawiło się wraz z uruchomieniem Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. To w 2008 roku ówczesny Wójt Jan Grzebuła doprowadził do zamiany gruntów z miejscową parafią i pojawiła się możliwość realizacji późniejszych inwestycji. Na bazie koncepcji zagospodarowania opracowane zostały w sumie 3 różne wnioski o dofinansowanie, ale tworzące nierozerwalną całość. W efekcie na przestrzeni lat 2009-2011 doczekały się realizacji i wizerunek naszej gminy zmienił się diametralnie co obrazują prezentowane fotografie. Koszt robót to ponad 1,6 mln złotych z czego niemal 900 tys. złotych to środki unijne. Dzisiaj efekt tych zmian służy mieszkańcom na co dzień, a często można też spotkać osoby spoza gminy, które przyjeżdżają z dziećmi na plac zabaw, lub zatrzymują się przy fontannie uprawiając turystykę rowerową. Rynek jest także częstym tłem fotografii ślubnych. W zeszłym roku oddana została do użytku drewniana altana na scenie plenerowej zrealizowana z dofinansowaniem ze środków UE i szybko stała się elementem charakterystycznym rynku.

Innym projektem, który wpływa na wizerunek centrum miejscowości to projekt modernizacji boiska sportowego zrealizowany w 2011 roku, dzięki czemu obiekt ten wygląda dziś jak wygląda, kibice mogą wreszcie usiąść na trybunach a treningi mogą odbywać się nawet o późnej porze, bo stadion posiada sztuczne oświetlenie. To zadanie było także dofinansowane z PROW-u, a jego koszt to 280 tys. złotych.

W 2010 roku dużym projektem infrastrukturalnym była budowa sieci kanalizacji ciśnieniowej w miejscowości Dzierzkowice-Wola. Wartość tego projektu to niemal 1,8 mln zł, oczywiście ponad połowa to dofinansowanie z PROW. Wykonanych zostało wtedy niemal 100 przyłączy kanalizacyjnych. Ciągle inwestujemy w budownictwo drogowe. Budowane są drogi gminne i dojazdowe do pól, partycypujemy także w budowie dróg powiatowych. Z racji posiadanych bardzo charakterystycznych wąwozów lessowych jesteśmy w ścisłej czołówce gmin korzystających ze środków na utwardzanie dna wąwozów lessowych. Dzięki temu jesteśmy w stanie naszym mieszkańcom ułatwić dojazd do pól, oszczędzić tym samym ich sprzęt i czas. Zalety i uroki tych dróg oraz piękna krajobrazu Dzierzkowic dostrzegli uprawiający turystykę rowerową, i dzisiaj już nikogo z mieszkańców nie dziwi widok rowerzysty w szczerym dzierzkowickim polu. Wspieramy tę formę turystyki wykorzystując środki zewnętrzne nawet niewielkich projektach takich jak chociażby znakowanie tras, wydawanie map, folderów promocyjnych, opracowanie wirtualnego spaceru po Dzierzkowicach czy nawet projekt renowacji starych studni wiejskich w miejscowości Ludmiłówka. Posiadamy również na dzień dzisiejszy niedrogie miejsca noclegowe o czym jeszcze będzie mowa w dalszej części mojego wystąpienia.

Dostęp do środków unijnych i aktywność władz samorządowych gminy Dzierzkowice umożliwiły realizację szeregu mniejszych, ale jak czas pokazuje potrzebnych mieszkańcom inwestycji. Osiągnięcie porozumienia z jednostkami OSP umożliwiło wyremontowanie remiz strażackich i przekształcenie ich na świetlice wiejskie. Stało się tak w miejscowościach Dzierzkowice-Wola, Ludmiłówka, Sosnowa Wola i Wyżnica. Dzisiaj te lokale służą mieszkańcom, którzy wynajmują je na ustalonych zasadach organizując najczęściej rodzinne imprezy okolicznościowe. Wyremontowany z udziałem dofinansowania zewnętrznego jest także najczęściej obecnie wykorzystywany obiekt w miejscowości Dzierzkowice-Zastawie. Dodatkowym atutem tych obiektów to powstałe w ostatnim okresie w ich otoczeniu place zabaw w ramach tzw. małych projektów. W sumie powstało ich 7 w różnych miejscowościach.
 
2009 rok był rokiem szczególnym dla gminy Dzierzkowice, jeżeli dotkniemy tematu gminnej oświaty. To wtedy w wyniku konsultacji społecznych i szerokiego porozumienia (chociaż jak zawsze nie w blasku pełnej aprobaty w przypadku gdy stykają się sprzeczne interesy różnych grup społecznych) udało się wypracować pewien kompromis i na przestrzeni lat dojść do stanu obecnego, w którym funkcjonują w sumie trzy placówki oświatowe. Dwie z nich są prowadzone przez stowarzyszenia rodziców – chodzi o szkoły publiczne w miejscowościach Ludmiłówka i Wyżnica, zaś jedna – największa w gminie – ta w której obecnie się znajdujemy czyli ZPO w Terpentynie, jest prowadzona przez samorząd. W skład tego zespołu wchodzą przedszkole gminne, szkoła podstawowa wraz z filią w Dzierzkowicach-Woli oraz jedyne w gminie gimnazjum. Przy okazji tych zmian powstały trzy dodatkowe punkty przedszkolne, cieszące się do dzisiaj dużym zainteresowaniem, które przez dwa pierwsze lata swojej działalności współfinansowane były ze środków EFS, obecnie zaś dwa z nich funkcjonują przy szkołach prowadzonych przez stowarzyszenia, jeden zaś przy filii szkoły w Dzierzkowicach-Woli. Całkowicie nowym elementem w systemie oświaty i to nie tylko w gminie, ale też w powiecie jest uruchomione w tym roku schronisko młodzieżowe utworzone w filii szkoły podstawowej w Dzierzkowicach-Woli. Dysponuje ono bazą 30 miejsc noclegowych, a władze Zespołu Placówek Oświatowych rozpoczęły już szeroką promocję tego miejsca poprzez ulotki i wykorzystanie internetu. Pierwsi goście już mieli okazję z niego skorzystać, liczymy, że stanie się ono atutem turystycznym naszej gminy. Inicjatywa utworzenia szkolnego schroniska młodzieżowego sięga kilku lat wstecz i była możliwa dzięki decyzji Rady Powiatu Kraśnickiego, która uchwałą stosowne kompetencje powierzyła gminie Dzierzkowice.

Bardzo cieszy mnie rosnąca aktywność społeczna mieszkańców. Dowodem na to jest rosnąca ilość organizacji pozarządowych. W naszej gminie działają 4 jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej w miejscowościach Dzierzkowice-Wola, Dzierzkowice-Rynek, Sosnowa Wola i Ludmiłówka, z których dwie pierwsze znajdują się już w Krajowym Systemie Ratowniczo-Gaśniczym. Dwa stowarzyszenia prowadzą placówki oświatowe w miejscowościach Wyżnica (Stowarzyszenie „Razem dla Przyszłości”) i Ludmiłówka ( Stowarzyszenie „Szansa dla Ludmiłówki”). Funkcjonują obecnie dwa kluby sportowe ULKS Dzierzkowice (piłka nożna i tenis stołowy) oraz UTKS Dzierzkowice (tenis ziemny). W tym roku po raz kolejny w organizację pikniku z okazji Dnia Dziecka włączyło się stowarzyszenie „Wokół Dzierzkowic”. W ostatnich dwóch latach swoją działalność zarejestrowało aż 4 Koła Gospodyń Wiejskich z Gór, z Zastawia, z Woli i z Ludmiłówki. Lokalne stowarzyszenie działa także w Sosnowej Woli.
 
Istotnym atutem naszej gminy jest czynnik ludzki. To nasi mieszkańcy sprawiają, że praca dla nich jest przyjemnością, a tworzony przez nich serdeczny klimat skłania przyjezdnych do częstszych odwiedzin Dzierzkowic. Życzliwość i wzajemne zrozumienie potwierdza chociażby znikoma ilość sporów sąsiedzkich czy wręcz statystyki policyjne, w których nasza gmina pod tym względem bardzo dobrze się sytuuje na tle powiatu. Ten dobry klimat przekłada się także bezpośrednio na współpracę w samorządzie gminnym. Zgoda i wzajemny szacunek cechowała wszystkie kadencje Rady Gminy odkąd pamiętam, co pozwalało efektywnie realizować zadania służące mieszkańcom gminy. Za to chcę w obecności wszystkich państwa bardzo serdecznie wszystkim radnym tym byłym i obecnym gorąco podziękować.
 
Od powstania samorządów gmina Dzierzkowice stale się rozwija. To za samorządu powstawały często wsparte inicjatywą Społecznego Komitetu Budowy sieci wodociągowa, gazociągowa, telefoniczna i do dzisiaj służą one mieszkańcom. Zasługą tych kilku kadencji radnych i mojego poprzednika, obecnego tutaj pana Jana Grzebuły – dzisiaj radnego powiatowego, jest dobry stan dróg gminnych i dojazdowych do pól, to w ostatnich latach wybudowano gminną oczyszczalnię ścieków, sieć kanalizacyjną i przydomowe oczyszczalnie ścieków doprowadzając do stanu obecnego, w którym niemal 50% gospodarstw domowych w gminie jest skanalizowanych a wszyscy mają dostęp do bieżącej wody czy gazu. Z podsumowania większych inwestycji w przeciągu ostatnich 10 lat wynika, że zrealizowano w gminie inwestycji na kwotę niemal dwudziestu milionów złotych z czego prawie 7,5 miliona złotych to środki z zewnątrz. Złożonych zostało w tym okresie kilkadziesiąt mniejszych i większych wniosków o dofinansowanie, zdecydowana większość z nich została zrealizowana i otrzymała dofinansowanie.
 
Nie chcemy oczywiście spoczywać na laurach, mając w pamięci zasadę, że kto nie idzie do przodu ten się cofa. Dlatego obecnie mamy założone kolejne cele do realizacji. Oczekujemy na ocenę wniosków złożonych do RPO Województwa Lubelskiego dotyczących budowy nowego przedszkola oraz przebudowy najstarszego w gminie wodociągu w miejscowości Ludmiłówka. Mamy przygotowany kolejny wniosek na instalację na ponad sześciuset budynkach prywatnych kolektorów słonecznych do ogrzewania centralnej wody użytkowej i w ponad pięćdziesięciu domach zamierzamy wymienić źródło ciepła na bardziej ekologiczne – czyli na kotły na biomasę. Mamy także nadzieję sięgnąć po środki zewnętrzne na remont i rozbudowę oczyszczalni ścieków w Terpentynie. Istnieje także możliwość uzyskania 50% dofinansowania na wybudowanie nowej, pełnowymiarowej hali sportowej, który to pomysł pojawiał się w przeszłości na sesjach Rady Gminy i znalazł swoje odbicie nawet w Strategii Rozwoju Gminy. Współpracujemy z Powiatem Kraśnickim i współfinansujemy odnowę nawierzchni na drogach powiatowych. Czekamy na ocenę wniosku złożonego do Urzędu Marszałkowskiego na remont nawierzchni na odcinku od Dzierzkowic-Woli do końca Sosnowej Woli. Zamierzamy wyremontować w najbliższych kilku latach drogę powiatową w kierunku Ludmiłówki. Potrafimy się porozumieć z gminami sąsiednimi, aby dla dobra mieszkańców obu samorządów realizować inwestycje wspólne służące jednym i drugi. Przykładem jest chociażby współpraca z Gościeradowem przy budowie drogi łączącej Dzierzkowice-Podwody i Suchodoły.
 
Postrzegani jesteśmy jako gmina typowo rolnicza, należy jednak brać pod uwagę fakt, że liczba gospodarstw rolnych, tym samym liczba zatrudnionych i żyjących z rolnictwa mieszkańców maleje. Zmiany idą w kierunku tworzenie się większych, sprofilowanych często gospodarstw. Wielu mieszkańców szuka zatrudnienia poza rolnictwem, bądź świadcząc różnego rodzaju usługi, bądź szukając zatrudnienia poza granicami gminy. Wielu, szczególnie młodych ludzi, nie mogąc znaleźć pracy w pobliżu opuszcza gminę, powiat, województwo a nawet kraj. Dlatego każde nowe miejsce pracy w gminie jest niezwykle cenne. Potencjalnym inwestorom, którzy zdecydują się inwestować i tworzyć nowe miejsca pracy, oferujemy wsparcie i opiekę w kwestiach administracyjnych oraz pomoc przy pozyskiwaniu terenów inwestycyjnych oraz środków zewnętrznych. Trzymamy też kciuki za rozwój gospodarczy miast i gmin sąsiednich, gdzie mogą pracować nasi mieszkańcy. Mocną stroną gminy jest bezpośrednie sąsiedztwo Miasta Kraśnik, gdzie wiele osób z Dzierzkowic znajduje zatrudnienie. Utratę osób, które wyjeżdżają „za chlebem” w części rekompensuje migracja osób poszukujących swojej „spokojnej przystani” i „miejsca do życia”, osób, które decydują się na zakup działki w gminie Dzierzkowice. Możliwości takie stworzył zmieniany przez lata Plan Zagospodarowania Miejscowego Gminy Dzierzkowice, który w swojej ostatniej odsłonie otworzył wiele nowych terenów pod budownictwo mieszkaniowe. To procentuje i widać to po pozycji dochodów budżetu gminy z podatków od osób fizycznych.
 
Jeżeli chodzi o stan finansów naszego samorządu to jest skromnie mówiąc bez zarzutu. Nie mamy żądnych zobowiązań finansowych, wręcz przeciwnie, gromadzimy środki finansowe pod poczet realizacji inwestycji i projektów, o których mówiłem wcześniej.
Z uwagi na ograniczenia czasowe, zbliżam się szanowni państwo do końca swojego wystąpienia, chociaż o gminie Dzierzkowice i o jej mieszkańcach mógłbym mówić jeszcze bardzo długo.
 
Chcę bardzo serdecznie podziękować swoim współpracownikom z Urzędu Gminy, na czele z panią Elżbietą Bieniek – naszym ministrem finansów i panem Sekretarzem Gminy Tomaszem Ośką, którzy swoją wiedzą i doświadczeniem pomagają mi w podejmowaniu decyzji i rozwiązywaniu problemów mieszkańców. Dziękuję pracownikom wszystkich jednostek organizacyjnych: Ośrodka Pomocy Społecznej na czele z panią kierownik Ewą Morską, Gminnego Ośrodka Kultury na czele z dyrektorem panem Tomaszem Wyką i pracownikom Zespołu Placówek Oświatowych w Terpentynie na czele z panią Dyrektor Anną Kazanowską za waszą pracę i wolę współpracy. Ponawiam podziękowania dla radnych na czele z Przewodniczącym Rady Gminy panem Dariuszem Latosem, za to, że potrafimy wypracowywać porozumienie i podejmować decyzje służące rozwojowi naszej lokalnej społeczności. Dziękuję wszystkim mieszkańcom za waszą życzliwość, której doświadczam niemal każdego dnia. Za wasz uśmiech na ulicy, za wsparcie słowem czy gestem, nawet za rzeczowe, ale nigdy nie złośliwe uwagi. Bardzo serdecznie dziękuję. Aby określić swoją wdzięczność w języku młodzieżowym, użyłbym określenie „jesteście ……..(tutaj małe niedomówienie ) wspaniali.
 
Dziękuję za uwagę